Sprak Nora haar mond voorbij?
Weinig onderwerpen leiden tot zoveel online debat als islamofobie. Wanneer een virtuele moslima via tweets uitspraken van politici, journalisten en opiniemakers langs de islamofobische meetlat legt, is het dan ook niet gek dat dit tot veel ophef leidt.
En dat gebeurde dan ook in de korte periode dat Nora Spreekt online actief was. ‘Ongeloofwaardig en belerend,’ werd het genoemd in NRC Handelsblad. ‘Nora kan amper kritiek incasseren en doet niets opbouwends,’ aldus De Kanttekening en '14 mensen met een subsidie’, volgens GeenStijl.
Een virtuele dame die zoveel aandacht krijgt, terwijl ‘ze’ maar zo’n achttien keer heeft gesproken, heeft blijkbaar ergens in de samenleving een gevoelige snaar geraakt. Reden genoeg voor een analyse. In hoeverre is Nora Spreekt succesvol geweest? Of heeft zij haar mond voorbij gesproken? Achter de figuur Nora zat een vierkoppige redactie, waarvan publicist Enis Odaci het gezicht was. Er zouden zowel mannen als vrouwen in het team gezeten hebben.
Gezamenlijk brachten zij in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 islamgerelateerde uitspraken van politici, journalisten, activisten en opiniemakers in kaart, en gaven via Nora aan of er sprake is van islamofobie, racisme of stigmatisering. In de woorden van Odaci is ‘Nora een beetje een mysterieus karakter’ die soms met een kwinkslag, soms boos en soms luchtig reageert op islamofobie.
Dit kwam Nora en haar achterban op veel kritiek te staan. Toch is het te kort door de bocht om Nora alleen te beoordelen op basis van van haar criticasters. Welke doelstelling had het team achter Nora nu eigenlijk, en in hoeverre is deze gerealiseerd? Op haar homepage zegt Nora: ‘Ik laat zien of er sprake is van islamofobie, racisme of stigmatisering. De ene keer met een knipoog en de andere keer wat strenger, maar altijd leerzaam!’
Nora heeft zoals gezegd achttien keer op eigen initiatief gesproken, en is dertien keer in gesprek gegaan met burgers in het land. Ze gaf twaalf keer daadwerkelijk commentaar op uitspraken van politici, journalisten, activisten en opiniemakers. Hier zaten enkele voor de hand liggende doelwitten tussen, zoals politici van Forum voor Democratie, de PVV (Mooiman en Meeuwissen) en Leefbaar Rotterdam.
Maar ook een aantal progressieven kreeg kritiek. De Amsterdamse fractievoorzitter van de PvdA Marjolein Moorman kreeg als eerste met Nora te maken. Haar werd homonationalisme – het omarmen van LHBTI-rechten als nationalistisch uitsluitingsmechanisme jegens minderheden die collectief als ‘homofoob’ worden neergezet – verweten.
Nora bekritiseerde ook journalist Nadia Ezzerioli van De Volkskrant die op Twitter het gebruik van de term moslimhaat passender vond dan ‘islamofoob’ in berichtgeving over een meisje dat mishandeld werd nadat ze weigerde haar hoofddoek af te doen.
De meeste ophef genereerde Nora door Shirin Musa, directeur van stichting Femmes For Freedom – een organisatie die zich inzet tegen huwelijksdwang – aan te pakken, omdat zij aangaf het woord ‘moslimfeminist’ een stom woord te vinden: “we baseren ons op mensenrechtenverdragen, niet op heilige geschriften. En Femmes for Freedom bedient niet alleen moslimvrouwen,” zegt ze in een interview met NRC Handelsblad. Volgens Nora maakt Musa zich hiermee schuldig aan het ‘uitsluiten van gelovige vrouwen.’
De vraag is in hoeverre de kritiek van Nora in alle gevallen terecht is. Het lijkt erop dat de redactie achter Nora een vrij brede definitie van de term islamofobie hanteert. Bij islamofobie gaat het volgens UvA wetenschapper Martijn de Koning, een van de mannen achter Nora, ‘altijd om interacties waarbij grote groepen moslims over één kam worden geschoren op basis van een idee over islam.’
Een oproep vanuit PVV-hoek tot een verbod op moskeeën valt hier logischerwijs onder. Maar geldt dat ook voor iemand als Marjolein Moorman die nota bene pleit voor het aanpakken van moslimdiscriminatie, maar tegelijkertijd ook om steun voor LHBTI-emancipatie vraagt?
Is het terecht dat Ezzeroili, die het gebruik van de term ‘islamofoob’ ter discussie stelde, te horen krijgt dat ze beter in de pas met de redactie achter Nora Spreekt moet lopen en het over islamofobie moet hebben? En wat te denken van Musa, die dagelijks in de loopgraven van de strijd tegen vrouwenonderdrukking staat, en van Nora het verwijt krijgt dat ze islamofobie in de kaart speelt?
Hier lijkt Nora zich vooral schuldig te maken aan wat Freud duidde als het narcisme van het kleine verschil. Als je niet in lijn loopt met wat het team achter Nora als wenselijke meningen ziet, krijg je te maken met boos commentaar van Nora zelf. Nora pakte overduidelijk islamofobe stemmen terecht aan, maar sprak dus ook geregeld haar mond voorbij.
2 Comments
Het is maar goed dat door en door starre, religieuze en orthodoxe mensen hun dictatoriale gezicht laten zien door hun fantasieen en fanatisme die ver afstaat met de sociale werkelijkheid, kenbaar maken. Je zou Nora ook kunnen zien als een dictatoriaal figuur, gevoed door onvrije institutie of een bureacratie van in dit geval 4 mensen. Zie hier een de dictatoriale tendens van deze bij elkaar geraapte enge zooitje van islamisten en extreem linkse idioten, Ze bewijzen maar weer dat er tegen onvrije ideologieen als extreem links en Islamisme keihard moet worden gestreden in de samenleving,
Ik hou er niet van als moslimmannen zich verbergen achter een 18-jarige moslima die uitspraken doet die mannen willen dat ze doet.